คำตอบที่ง่ายที่สุดคือ
เพราะอยากหนี เข้า-ออก ประเทศเพื่อนบ้าน แต่แบบนี้ก็คงง่ายเกินไป เพราะมีคำถามสำคัญคือ ชายแดน น่าจะเป็นจุดที่มีการคุ้มกันมากที่สุดเลยรึเปล่า หนีข้ามไปมันง่ายขนาดนั้นเลยหรอ แล้วหากเป็นเช่นนั้น เส้นทางไหนที่นิยมใช้กันมากที่สุด
ก่อนจะเริ่มมารู้จักคำที่เราจะเห็นบ่อยๆ กันก่อนได้เข้าใจมากขึ้น
ชายแดน คือ บริเวณเขตแดน หรือพื้นที่ที่อยู่สุดเขตแดนของประเทศ ซึ่งอาจจะมีพรมแดนติดกับประเทศอื่น
จุดผ่านแดน หมายถึง ช่องทางที่เปิดระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้านที่มีพรมแดนติดต่อกัน แบ่งย่อยได้เป็น
-
จุดผ่านแดนถาวร หมายถึง ช่องทางเข้า-ออก ที่รัฐบาลทั้งสองประเทศเปิดเพื่ออนุญาตให้ประชาชนทั้งสองประเทศ สัญจรไป-มา เพื่อกิจกรรมต่างๆ โดยต้องมีการตรวจคนเข้าเมือง ศุลกากร ตามกฎหมาย
-
จุดผ่านแดนชั่วคราว หมายถึง ช่องทางเข้า-ออก ที่เปิดเพื่อผ่อนผันให้มีการผ่านแดนสำหรับวัตถุประสงค์เฉพาะ มีเวลากำหนดไว้แน่นอน พอถึงเวลาหรือบรรลุวัตถุประสงค์แล้วก็จะปิดทันที
-
จุดผ่อนปรนเพื่อการค้า หมายถึง ช่องทางที่รัฐเปิดให้มีการค้าขายสินค้าอุปโภค-บริโภคที่จำเป็น มีมาตรการดูแลโดยตลอด
ภาพรวมสำหรับคำถามนี้ก็คือ หลบหนีจากอะไรบางอย่างเพื่อไปอีกประเทศเพื่อประโยชน์อะไรบางอย่าง หากแบ่งเป็นแต่ละกรณีอาจจะเห็นภาพง่ายขึ้น
กรณีนี้ส่วนใหญ่ก็เพื่อหนีคดี หนีการจับกุมของเจ้าหน้าที่ เพราะเมื่อข้ามไปฝั่งประเทศเพื่อนบ้านได้แล้ว การจับกุมหรือการส่งกลับประเทศก็จะมีเงื่อนไขเพิ่มมากขึ้นตามเงื่อนไขของการส่งผู้ร้ายข้ามแดน อีกอย่างคือพอข้ามไปแล้วมีผู้ทรงอิทธิพลคุ้มครองและพาหนีไปยังประเทศอื่นต่อได้
กรณีนี้อาจจะเป็นในมุมของคนหนีออกหรือเข้าประเทศด้วยเหตุผลอื่นๆ เช่น หนีจากสงคราม หนีโควิด หนีจากการแพร่ระบาด หนีจากภาวะทางธรรมชาติ โดยไม่ถูกกฎหมายเข้าทางชายแดนหรือช่องทางธรรมชาติ แบบนี้ก็หนีเข้ามาเพื่อเอาชีวิตรอดหรือหาชีวิตที่ดีขึ้นแล้วแต่กรณี โดยไม่ผ่านช่องทางที่ถูกกฎหมาย ที่เราเห็นบ่อยๆ ก็เป็นแรงงานผิดกฎหมายที่ถูกแอบพาเข้ามา
เพื่อขนของผิดกฎหมาย เช่น อาวุธ ยาเสพติด ไม้ สัตว์สงวน ของที่เลี่ยงภาษี ชายแดนก็เป็นอีกจุดที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนขนส่งสินค้า เนื่องจากไม่ต้องผ่านด่านตรวจภาษี ไม่ต้องผ่านเจ้าหน้าที่ มีโอกาสหลบหนีได้ง่าย
ยกกรณี ผู้ก่อคดี ผู้ต้องสงสัย มาอ้างอิงเส้นทางเพราะเป็นอันดับแรกๆ ที่หนีไปชายแดน จากหลายๆ ข่าวดูแล้ว ชายแดนภาคตะวันออกหรือที่ติดกับกัมพูชา นั้นได้รับความนิยมที่สุด สาเหตุที่เป็นเช่นนั้น เพราะสะดวกสบายที่สุด โดยดูจากภาพรวมประเทศไทยของเรา ในแต่ละด้าน แต่ละพรมแดนก่อน
- มีความยาวชายแดนประมาณ 2,401 กม.
- ติดกับจังหวัดประมาณ 10 จังหวัด
- แต่พื้นส่วนใหญ่เป็นเทือกเขา แถมมีชนกลุ่มน้อยอยู่มากน้อย ซึ่งบางกลุ่มค่อนข้างมีอิทธิพลในพื้นที่
- มีความยาวประมาณ 1800 กม.
- ติดกับจังหวัดประมาณ 12 จังหวัด
- แต่พื้นเป็นเทือกเขา และแม่น้ำโขง ที่มีเจ้าหน้าที่ตรวจอย่างเข้มงวดอยู่ตลอดเวลา
- มีความยาวประมาณ 640 กม.
- ติดกับ 4 จังหวัด
- พื้นที่เป็นเทือกเขา เส้นทางเลยค่อนข้างแคบ แถมการเดินทางต้องใช้เวลานาน (หากเดินทางจากกรุงเทพ)
- แถมภาคใต้มีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยเป็นจำนวนมาก
- ชายแดนภาคตะวันออกหรือที่ติดกับกัมพูชาช่องทางที่นิยมที่สุดในการหลบหนีออกนอกประเทศทางชายแดน
- มีพื้นที่ความยาวประมาณ 800 กม.
- ติดกับ 7 จังหวัด
- ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบ มีคลองเล็กคลองน้อยตลอดแนว
- เส้นทางที่นิยมคือวิ่งออกจากกรุงเทพ-สมุทรปราการ-ฉะเชิงเทรา-ปราจีนบุรี-สระแก้ว แล้วก็ไปตามชายแดนหรือลงไปบริเวณตราด ใช้เวลาวิ่งไม่นานประมาณ 2-3 ชั่วโมงเท่านั้น
- ทำให้ง่ายหากต้องการหลบหนีมากกว่าเส้นทางอื่นๆ ด้วยเวลาการเดินทางที่น้อย ใกล้กรุงเทพฯ
- อีกทั้งทางกัมพูชามีบ่อนพนันที่มีผู้ทรงอิทธิพลคุมเป็นจำนวนมากก็เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ช่วยพาหลบหนีได้